Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης είναι αρθρόποδα μικρού μεγέθους, ορατά μόνο με μικροσκόπιο, και απαντώνται κυρίως στα στρώματα, τα χαλιά, τα σαλόνια και γενικά σε οποιαδήποτε επιφάνεια μπορούν να εισχωρήσουν και να δημιουργήσουν αποικία. Το 90% της οικιακής σκόνης αποτελείται από νεκρά κύτταρα του δέρματος των ανθρώπων.
Στην Ελλάδα, τα δύο κυρίαρχα είδη ακάρεων είναι το Dermatophagoides pteronyssinus, το οποίο συναντάται στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Dermatophagoides farina, το οποίο συναντάται στα νησιά. Τα ακάρεα μετακινούνται με τον αέρα πάνω στους σβώλους της σκόνης (1 γραμμάριο σκόνης μπορεί να περιέχει από 100 – 400 ακάρεα) και εγκαθίστανται στα στρώματα και τις άλλες επιφάνειες. Εκεί τρέφονται με τα νεκρά κύτταρα και τον ιδρώτα της επιδερμίδας των ανθρώπων, καθώς και με μύκητες, υπολείμματα τροφών και γύρη. Γεννούν αυγά και πολλαπλασιάζονται συνεχώς, ενώ παράλληλα εκκρίνουν σφαιρικά περιττώματα, τα οποία περιέχουν αλλεργιογόνα που επηρεάζουν τον άνθρωπο (σε συνθήκες εργαστηρίου παράγουν περίπου 20 σφαιρίδια την ημέρα). Δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί με ακρίβεια ο αριθμός των ακάρεων στα στρώματα, τα χαλιά και γενικά στις υφασμάτινες επιφάνειες. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό ενός στρώματος πενταετίας υπάρχουν 5000 – 15000 ακάρεα. Η ανάπτυξη του πληθυσμού των ακάρεων εξαρτάται από τις θερμοκρασίες του χώρου, τη σχετική υγρασία στην ατμόσφαιρα και την επάρκεια τροφής. Η υψηλή θερμοκρασία και υγρασία ευνοούν την ανάπτυξή τους. Οι πληθυσμοί των ακάρεων αυξομειώνονται ανάλογα με την εποχή. Στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο από το Φθινόπωρο ως την Άνοιξη.
Τα ακάρεα της σκόνης είναι ποικιλόθερμα (δεν μπορούν να ελέγξουν τη θερμοκρασία του σώματός τους). Κατά συνέπεια η διάρκεια του κύκλου ζωής τους ποικίλει ανάλογα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντός τους. Τα στάδια του κύκλου ζωής των ακάρεων της σκόνης είναι το αυγό, μία κάμπια με τρία ζεύγη ποδιών, δύο νυμφικά στάδια τεσσάρων ζευγών ποδιών και ενήλικα αρσενικά και θηλυκά. Στο εργαστήριο, σε βέλτιστες συνθήκες περιβάλλοντος (75 – 80% σχετική υγρασία και 25 – 30οC), ο κύκλος ζωής του Dermatophagoides pteronyssinus, από αυγό σε ενήλικο άτομο, ολοκληρώνεται σε 3 – 4 εβδομάδες. Τα ενήλικα έχουν διάρκεια ζωής 4 – 6 εβδομάδων και, κατά τη διάρκεια αυτή, τα θηλυκά γεννούν 40 – 80 αυγά.
Με την εισπνοή των αλλεργιογόνων των ακάρεων δημιουργούνται αλλεργίες και το αλλεργικό άσθμα, το οποίο ταλαιπωρεί όλο και περισσότερο κόσμο. Επίσης, προκαλείται αλλεργική ρινίτιδα, συμπτώματα συναχιού, όπως καταρροή, βήχας και μπούκωμα της μύτης, αλλεργικό βρογχικό άσθμα, βλεφαρίτιδα και επιπεφυκίτιδα, φαγούρα, αναπνευστικά προβλήματα, έκζεμα (φλεγμονή ή ερεθισμός δέρματος) και επιδεινώνεται η ατοπική δερματίτιδα.
Οι τρόποι αντιμετώπισης, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, είναι οι εξής:
- Απορρύπανση – καθαρισμός στρωμάτων, χαλιών, μοκετών και όλων των υφασμάτινων επίπλων και επιφανειών από τα εξειδικευμένα συνεργεία της CLOUDSOL 1 – 2 φορές ανά έτος.
- Μείωση της σχετικής υγρασίας κάτω από 50% με έναν αφυγραντήρα.
- Κρατώντας το σπίτι γενικά καθαρό.
Καφεντζής Παρασκευάς
Γεωπόνος, πτυχιούχος Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών, MSc